Onarım ve Güçlendirme Uygulamaları

Onarım: Hasar görmüş bir yapı elemanının eski haline getirmek için yapılan işlemlerdir.
Güçlendirme: Bir yapının veya taşıyıcı elemanların, yük taşıma kapasitesini, rijitliğini, sünekliğini ve stabilitesini ya da bunlardan birkaçının, hasar öncesi veya mevcut durumun üzerine çıkarmak amacıyla yapılan değışiklik ve iyileştirmedir.

Bir yapıda onarım ve güçlendirme işlemlerini yapmak için yapının hasar görmesi gerekmemektedir. Yapıda sahiplerinin isteği üzerinede bu işlemler yapılabilmektedir. Bazı durumlarda onarım ve güçlendirme ihtiyaç haline gelmektedir. 

Hasar Dereceleri

• Yok: Duvar ve duvar çerçevelerinin birleşimlerinde çatlakların olması.
• Hafif: Sıvada çatlaklar bulunması ve taşıyıcı elemanlarda deprem dayanımını etkilemeyen küçük çatlakların olması.
• Orta: Kolon, kiriş ve perdelerde büyük çatlakların olması.
• Ağır: Duvarlarda ezilme derecesinde  büyük çatlaklar ve kolon, kiriş ve perdelerde ayrılmaların olması.
• Çok Ağır: Taşıyıcı elemanlarda, binanın birleşim alanlarında ayrılmalar ve kısmen veya tamamen göçmenin olması.

Onarım ve Güçlendirme İlkeleri

Hasarın nedenlerini giderecek önlemlerin belirlenmesi ve hasarın ortaya çıkardığı direnç kaybının giderilmesi ya da bir daha tekrar yaşanmaması için gerekli güçlendirme önlemlerinin belirlenmesidir. 

Yapının Ağırlığının Azaltılması: Herhangi bir yapı elemanı yükünü taşırken çatlamış ise yükü gerektiğinden fazla olduğu anlaşılır. Bu durumda yük
azaltılırsa çatlama duracağından hasar etkisi ortadan kalkacaktır.

Betonarme Sistemin Kütlesinin Azaltılması: Yapıya etki eden düşey yüklerin ve deprem kuvvetlerinin azalan kütle ile orantılı olarak azalacak olması yapı güvenliğini arttıracaktır.

Yapının Sünekliğinin Artması: Süneklik yapının enerji tüketme kuvvetidir. Betonarme yapılar rijit kolon-kiriş birleşimlerinin çatlayıp hasar görerek mafsallı birleşim yerine dönüşmesi sonucunda depremin enerjisini azaltırlar.

Yapının Taşıma Gücünün Arttırılması: Yapıda oluşan hasar gelen kuvvetlere karşı gücünün az olmasının sonucudur. Gelen kuvvetlere karşı yeterli
dayanımın yapılması ile hasar durdurulacak veya bir daha yaşanmayacaktır.

Yapının Dinamik Özellilkleri: Periyot ve sönüm arttıkça yapıya gelen deprem yükü azalabilir.

Burulma Etkisinin Azaltılması: Birçok yapıda hasar yapının katlarındaki ağırlık ve rijitlik merkezlerinin birbirinden uzak olmasının ortaya çıkardığı burulma etkisi ile meydana gelmektedir.